Thursday 24 November 2016

दुबई - नेपाली पार्क र गन्थन

-- राम न्यौपाने

बरदुबई । दुबईको पब्लिक बस स्टेसन ।
त्यहाँबाट एउटा रोड कट्ने बित्तिकै पुराना शैलीका ऐतिहासिक अरबिक घरहरुले पार्कलाई सुन्दर बनाउन मद्धत गरिरहेका देखिन्छन ।

ठिम्काना परेका रुख बुट्यानहरु छेवैमा समुन्द्रको वहावमा हुत्तिने हावा, ठक्कर खाँदै हल्लिएर शितलतासंग रमाउन पुग्छ । भुईँमा रोपिएका चाईनिज दुबोले रम्बल छोपेर तातो हुनबाट रोकीरहेको छ पार्कलाई । पार्क मुनी 'दुबई मेट्रो ट्रेन' आफ्नै गतिमा हुईकीरहन्छ ।

अलिक कदम पर हिन्दुहरुको लागी मन्दिर छ । ईस्लामिक देश युएईमा यो एउटा एक्लो हिन्दुहरुको पुज्य आस्थाको केन्द्र हो ।अगरबत्ती र कस्तुरी धुपहरुले सुगन्धित स्थान !

शुक्रबार सार्वजनिक बिदाको दिन ।सेक्युरिटी, हस्पिटालिटी, हस्पिटल र अत्यावस्यक सेवा प्रदायक कम्पनि बाहेक अन्य क्षेत्रमा काम गर्ने सबैको छुट्टीको दिन ।शुक्रबार, जसलाई अरबिमा 'जुमा' भनिन्छ ।
लगातार सात मैनाको बाह्र घन्टे डिउटी पछी अनेक बाहना गरेर जुमामा दुबई पुगेको छु । दुबईको पनि नेपालीहरुको मुटु भनेर चिनिने बरदुबाई-नेपाली पार्कमा ।
दिन छिप्पिँदै जाँदा पार्कमा मान्छे पनि भरिदैँ गए । मान्छे संगै कुरा पनि भरिन थाले । जताततै नेपाली बास्ना मौलाउन थाल्यो ।हावा पनि नेपालीलाई ठोक्किदैँ आएर होला, शितल बने जस्तो !
नेपालीले फेरेको स्वासको गन्ध पनि मिठास लाग्ने ।अक्टोबरको अन्तिम चल्दै गर्दा गर्मीले अरबलाई शितलतामा बदल्दै थियो
शितलतासंगै एकैछिनमा ठूलो भिड तयार भो नेपाली पार्कमा । कुनै आन्दोलनको तयारी स्वरुप एकठ्ठा भएझैँ ग्रुप ग्रुप बन्दै गयो । तर न नारा गुन्जियो न बिरोध भयो ! न वरिपरी फोहोर थुप्रिए ! सबै नेपाली जमघट गरेर सुख-दु:ख साट्ने ब्यवस्थित थलो बन्यो । जता पनि नेपाली ठोक्किन थाले । 

नेपालमा कोही ठोक्किदाँ घुर्दै रिसले झर्केर पिटुँला झैँ गर्ने हामी नेपाली यहाँ ठोक्किँदा मुसुक्क मुस्कुराउन सिक्ने भएछौँ । बरु यसरी ठोक्किदाँ सप्रेम संबोधनका साथ परिचय आदान प्रदान गर्ने क्षमता बिकास भएछ हाम्रो । परदेशले नेपालीहरुलाई प्रेमील बंधनमा बाँद्धो पो रहेछ बरु !
भर्खरै सकिएको दशैँमा आफ्नो परिवारबाट टाढा रहन पर्दाको पीडाले सबैलाई छोपेको थियो । केही पर देखिएको 'ब्रुज खालिफा' भन्दा अग्ला समस्या र बाध्यताका टाओरहरु सबैसंग थिए । र पनि अर्को एक नेपाली भेट्न पाउदा आफ्नै मान्छे भेटे जस्तो महशुष हुदो रहेछ ।

प्राय नेपाली मात्रै जमघट हुने स्थान भएपछि उक्त ठाउ वरिपरीलाई 'नेपाली चोक' भनिन थालिएको रहेछ । अझ एक नेपाली अर्को नेपालीसंग भेटघाट र सुख दु:ख साट्ने थलोमा रुपान्तरित हुदैँ जाँदा अचेल 'नेपाली प्रेम बगैँचा' (लब पार्क) समेत भनिदो रहेछ उक्त पार्कलाई ।

जहाँ जता पुगे पनि नेपालीसंग नेपाल पुग्दो रहेछ ।हामीले भोगिरहेको अवस्था पुग्दो रहेछ । बिकासले चरम उचाई छोएको युएईको एउटा स्टेटमा अभाव केहीको छैन । तर जव नेपाली भेटिएर गफिन थाल्छन तव, नेपालको अभावहरु, अबिकास,बेथिती छरपस्ट पोखिन थाल्ने । सबैसंग एउटै सामुहिक चिन्ता हुन्थ्यो, नेपालमा रोजगारी, स्थिरता, बिकास र श्रमको उचित मुल्य भैदिए हामी किन परदेशीन बाध्य हुन्थ्यौँ र !

म चुपचाप फरक-फरक ग्रुपका गन्थन सुन्छु । ग्रुप फरक भए पनि समस्या र सार एउटै हुन्थ्यो ।स्वार्थ केन्द्रित राजनितिले देशलाई निल्दा श्रम गरेर पेट पाल्नेहरु बिदेशिन बाध्य हुनुको पीडा ओकिलिएका हुन्थे । पार्कमा दुवो र भुईँ फूलहरुको मोहकता भन्दा नेपालीहरुको दु:खका बिस्कुन असरल्ल फिजिएको भान हुन्थ्यो ।

म्यानपाओरले एउटा काममा भनेर टन्न पैसा असुलेर यहाँ अर्कै काममा पर्ने र झन तोकेको सेलरी नपाई जबरजस्ती चुपचाप जोतिन पर्दा टक्कनटाठ पल्टिएका दाजुभाईहरुको पीडाको हिसाब बेग्लै सुनिन्छ यहाँ । भर्खर बिवाहमा बाधिएका नवदम्पतिहरु मध्य एउटा बिछोडिएर आउनु पर्दाको पीडा दर्दनाक सुनिन्छ । ति माथि दुधे बालखलाई अर्कैको साहारामा छोडेर पर्देशिन बाध्य आमाहरुको बेथाले मलाई बिक्षिप्त बनाउन पुग्छ । म एकनास समुन्द्र हेरेर टोलाउछु । मनबाट उर्लीसकेको आशुलाई आखाँले रोक्न खोज्छु । आठ दश पटक आँखा चिमचिम गर्छु । आशुँ आफ्नै बाटो फिर्ता हुन्छ ।बगेर बाहिरिन नपाए पछि मन धेरैबेर सम्म अमिलिएर निचोरि रहन्छ ।

त्यो भिडहरुको आवाजमा मलाई एउटा कुराले जोडसंग हृदयमा ढ्याङ्ग्रो बजायो । गफ नेपाली राजनितिकै बारे चल्दै थियो ।

यहाँ पनि प्राय मुख्य राजनितिक दल भनिनेका संगठन रहेछन । ति संगठन के कामका लागी थिए मलाई चासो रहेन ।आफ्ना नेताहरुलाई अतिथीको रुपमा निम्ताएर युएई घुमाउन र  भाषण सुन्न गठन भएका यस्ता संगठनहरु प्रति मलाई मोह छैन ।
नेताहरु आउछन । दुबई हेर्छन ।यहाँ मात्र हैन, युरोप अमेरिका पनि हेर्न पुग्छन । देशकै खर्चमा । त्यहाँको बिकास हेर्छन ।गमक्क पर्छन । तर बिकास सिक्दैनन ।सिके पनि देशको लागी प्रयोग हुन्न । आफ्नो घर र बैभवका लागी प्रयोग गर्छन । उनका घर आलिसान हुन्छन ।
उनीहरुका सन्तानले पुर्वाधार नपुगेको सरकारी स्कुलमा कमजोर शिक्षा लिन पर्दैन !उनका सन्तानले अरब आईदिन पर्दैन ।म्यानपाओरबाट ठगिन पर्दैन । कोरियामा हड्डि खियाउन जान पर्दैन । मलेसियामा लुटिन पर्दैन ।साउदीबाट लास भएर बाकसमा फर्कन पर्दैन । समग्रमा नेपालमा नेताहरुले कुनै अभाव झेल्न पर्दैन । कहिल्यै पनि पर्दैन । अझ उनीहरुका सन्तान दर सन्तानले पनि पर्दैन । न उनका घरमा ग्यास रित्तिन्छ न डिजेल/पेट्रोलको अभावमा सवारी रोकिन्छ ! न उनका परिवारले सुत्केरी बेथाले च्याप्दा अस्पताल नपुग्दै बिच बाटैमा ज्यान अर्पण गर्दिन पर्छ ! न पैसाको अभावमा ज्यान गुमाउनु पर्छ न उपचार रोकिन्छ !

हामीलाई हर ठाउमा मारेर उनीहरु बाचीरहेका छन । त्यसको क्षतिपूर्ति स्वरुप हामीलाई मिठा भाषण र आस्वासन दिन्छन । हामी गडगडाहट ताली पिट्छौ । जए-जएकार गर्छौँ ! उनकै चालिसा पढ्छौ । फेसबुक र टुईटरका भित्ताहरुमा हामी तिन्लाई भगवान झैँ पुजा गर्छौँ । किन गर्छौँ भनेर सोच्न हामीसंग एउटा महत्वपूर्ण तन्तु छैन सायद ! 

हुन पनि नेताहरुले उल्लेखित समस्या भोग्न परेको हामीले कहिल्यै पनि समाचार सुन्न पाएको छैनौ । यस्ता बिभत्स खबर सुन्न/भोग्न पर्ने चाहाना कसैको छैन र कामना गरौँ नहोस पनि । र पनि हामीमाथी नै बज्रिन्छ नियती ! हामी माथी नै खनिन्छ पीडाको भेल ! हामी नै बग्छौ समस्याहरुमा ।हामीलाई थिच्छ दुखको भारीले ! किनकी हामी भुईँ मान्छे हौँ नेता हैनौँ ।ब्यापारी हैनौ । कर्मचारी, प्रशासन हैनौ । उनीहरुले जस्तो जनताको सेवाका नाममा जनतालाईनै कष्ट दिएर ब्यक्ति सपन्न हुने छुट श्रम गरेर जिन्दगी धान्ने मजदुरलाई नहुँदो रहेछ । श्रमलाई पुज्नेहरुले सहन पर्ने रहेछ यि सब आपतहरु त !

देशबाट ठगिदै यहाँ सम्म आईपुग्दा पनि हामीलाई ठगिन छुट रहेनछ केरे । हर बाहानामा ठगिन्छौँ ।यहाँ पनि ठूला मान्छेहरुकै बिगबिगी रहेछ ।नेपालबाट टुरिस्ट भिजामा जागिर लगाईदिने भनेर लाखौँ असुल गरि ल्याईपुर्याई बिचल्लि पारिदिने नेपाली नै हुदा रहेछन । जहाँ पुगे पनि हामी हाम्रै मान्छेबाट बढी असुरक्षित रहेछौ ।
यस्तै यस्तै निचोडका गफ भए दिनभर, नेपाली पार्कमा । कति सजिलै नवआधुनिक दास बनेका रहेछौ हामी त ! अभाव र समस्याले हामीलाई यसरी थिलथिलो बनाउदो रहेछ की, हामी अरुको प्रलोभनको जालमा फसेको पत्तै नपाई सकिने रहेछौ ।
फेसबुक र ईन्स्टाग्राममा पोस्टिएका फोटाहरुले यहाँको ब्यथा बोल्दैनन । तर आफ्नो पीडा लुकाएर भए पनि बल्ल बल्ल पाएको छुट्टीमा खिचेका फोटाहरुले रंगिन्छ सामाजिक सञ्जाल । अपबाद बाहेक, फोटोहरुमा हाँसेको जस्तो, खुसि भएको जस्तो , हाकिम बनेको जस्तो, मालिकै भएजस्तो जीवन पक्कै हुदैन परदेशमा ।
ती फोटोहरुले फगत कृतिम मिठास र भर्चुवल आत्मसन्तोषको स्वाद पस्किएको हुन्च । नेपालबाट सतहि मनोरन्जनको ब्याख्या गरिदिने जमात बडे पनि रियालिटीमा नेपाली, दास नै बन्न बाध्य छन यहाँ ।

म बिल्कुल निशब्द हुन पुग्छु ।सबैले भोगेको समस्या त आफ्नै समस्या जस्तो लाग्दो रहेछ ।ति पीडाहरुमा आफैँ समाहीत भएजस्तो ! ति नेपाली मात्र हैनन, मेरा आफ्नै सहोदर दाजु-भाई/दिदी-बैनी र छिमेकी जस्तो लाग्दो रहेछ । मैले पहिलो पटक आफुलाई यस्तो निरीह प्राणी ठाने की, म कसैलाई कुनै सहयोग गर्न नसक्ने अवस्थाको एउटा जड बस्तु समान रहेछु । अनायसै, पौराणीक मिथ वा फिल्मका नायकझैँ  हुन पाए नि सबैलाई उम्काउथेँ जस्तो कल्पनाले ढाक्दो रहेछ मन ।

मध्य दिनको नेपाली पार्कको बसाईँले मन एकोहोरो हुडल्लिन थाल्छ ।मानौ आक्रोसको अग्नी ज्वालाले जलाउन थाले झैँ डढ्न थाल्छु म । आफ्नै पीडाहरुले पोल्दा कतै लगेर मनलाई चिसो पानीमा चोप्न पाए हुन्थ्यो झैँ हुदो रहेछ ।
बाध्यताहरुको भुङ्ग्रोमा अरुकै सम्पन्नताको लागी पिल्सिन बाध्य भएका तमाम परदेशी नेपालीहरुको जमघट र सुख दु:ख बाँड्ने चौतारी 'नेपाली पार्कमा' आफ्नैहरुको सामिप्यतामा हराउन पाउनु पनि एउटा छुट्टै मिठास रहेछ । अब त्यो मिठासमा आफुलाई अलमल्याउने समय मसंग नासिदै थियो ।
समय कम भए पनि यी पीडाहरु भुल्न कतै भागुँ वा हराउँ झैँ भयो ।
र अरु तिन जना साथी संगै म निस्किएँ ।
केरी पर 'ममजार बिच'बाट पारीपट्टि सारजाहामा अग्लिएर आकास चुम्दै गरेका टाओरहरु हेर्दै  तिनै ब्याग्राउन्ड बनेका केही थान उधारा कृतिम मुस्कान सहितका फोटोहरु क्यामारामा कैद भयो ।
समुन्द्र बराल्लिएर फराकिएझैँ म पनि समुन्द्री किनारबाट पर धेरै पर अनन्त सम्म तन्किरहेको अरबियन सागरलाई हेरेर टोलाई रहेँ आफैँसंग केहीबेर !  

फर्कदाँ बरदुबईको 'नेपाली पार्क पुरै 'लब पार्कमा' रुपान्तरित भैसकेको थियो ।अलमलिने समय थिएन । कठीन बाहाना बुनेर प्राप्त भएको बिदा मसंग सकिएको थियो अब । भोलीपल्ट बिहानै ५ बजे डिउटी पुग्नु पर्ने हतासले म दुबई र 'नेपाली पार्क' अनी तमाम पीडाहरु त्यँहि बिसाएर आबुदाबी फर्किएँ । म फर्किए पनि मेरो मन उतै हराई रह्यो नेपाली पार्ककै नेपाली दर्दहरुमा !

Saturday 8 October 2016

लघुकथा : हत्यारा



भर्खरै हत्या गरिएका केही थान रहर र चाहनाहरु कात्रोमा बेरिएका छन । एकोहोरो शंखको आवाज गुञ्जित छ । मुटु बेतोडले काँप्दै छ मेरो !

केही आफ्नै सपनाहरु संगै मलामीमा हथकडी सहित पुर्याईएको छ मलाई समाधिस्थलमा ।
लासलाई भन्दा मलाई हेर्नेहरु ज्यादा छन । केही भिडहरु देख्दै छु । मलाई हत्याको आरोप लगाईएको छ,म अवाक छु । मेरो वेदना सुन्ने जमात छैन । फेरी शंख बज्छ एकोहोरो,मेरो कान टिनिन्न् भयो अब !
अभियुक्तलाई दागबत्ति दिन पुलिस अफिसरको आग्रह पछि मरो हथकडी खोलीयो । म आफ्नै रहर र चाहनाहरुको दागबत्ती दिदैँ छु । सायद मसंग संवेदना रहेन अब !
समाधि पछि,
सिधै जीन्दगीको कठघरामा खडा गरियो मलाई ।
केही कालाकोटे बुज्रुकहरु उन्कै हत्या गरे जसरि मलाई कुटिल नजरले नियाल्दै छन् ! घुर्दैछन । म मौन छु । चुपचाप !

म कठघरामा खडा छु ।गीता थमाईएको छ । साँचो बोल्न र झुट नबोल्न सुझाईएको छ ।
कसम खाँए गीता र तामाको खड्कुँलो छोएर । “जे बोल्चु सत्य बोल्चु” भने मैले !

अनि यसरी मैले आरोप कबुल गरेँ ;

जीन्दगीको कठघरामा खडा भएर गीता छुँदै मैले भने , “हो ,,! मेरो रहर र चाहनाहरुको हत्यारा ‘म’ हुँ !”

बल्ल मेरो बिपक्षी वकिल मुसुक्क मुस्कुरायो र निवेदन गर्यो न्यायाधीशलाई । “श्रीमान, आरोपीले हत्या कवुल गर्यो । उचित फैसला सुनाई पाउँ ।”

बिभिन्न दफा, धारा र उपधाराहरु बाट शब्द सापट लिए न्यायाधीशले । के के भने मैले सम्झन सकिन । तर यत्ति भनेको सम्झन पुगेँ “निज आरोपीलाई आफ्नै रहर र चाहनाहरुको हत्या अभियोगमा आजैको मितीबाट लागु हुने गरि ‘जीवनभर पश्चाताप गरेर बिताउन पर्ने’ सजाँए सुनाईएको छ ।”

ढ्याक् ढ्याक् ढ्याक् —
                       December 12, 2015

Sunday 11 September 2016

ईतिहासको बहादुर - बर्तमानको वस्तु

   --राम न्यौपाने 

हिजो यो बहादुरलाई मालिकले इमेल गर्यो—"अर्को सूचना प्रकाशित मालिकले इमेल गर्यो—"अर्को सूचना प्रकाशित नहुन्जेल सम्म कम्पनिले तत्कालका लागी छुट्टी रोकेको छ ।"
म मालिकले खरिदेको 'वस्तु' बनेर यहाँ ल्याईएको छु । 

यो दशैँमा घर जाने मेरो चरम इच्छा र रहरको हत्या गरिदियो मालिकले । छुट्टी रोक्दियो ।

मौसम तातो छ तर मालिकहरु चिसा छन । समात्दा चिप्लो र उचाल्दा गह्रौँ छ श्रम कानुन |

एउटै घाम उदाउछ यहाँ पनि । तर चिलाउने डाँडाबाट फुत्त माथी उक्लिने घाम र यहाँको घाम नितान्त फरक छ ।
यहाँ घामसंग आगो पोखिन्च । र घाम बैंशालु हुनै नपाई बिहानै बाट चसक्क पोल्न थाल्छ । घामले मात्र हैन, कामले पोल्छ । जमिन मात्र हैन, शरीर पोल्छ । मन पोल्छ । मस्तिष्क पोल्छ ।

यो तापले जिन्दगी डढाउदै छ । म नियमित सेकिँदै छु ।
यसरी सेकिनु पूर्व मेरो जिन्दगी अभावहरुले बिग्रिएको थियो । कतै मिलिरहेको थिएन ।
मर्मत गर्ने ध्याउन्नमा यो बिग्रिएको जिन्दगी बोकेर भौँतारिएको ३० मैना पुरा भो । अझै बन्दैन, बन्छ की भन्ने आशमा मेरो जीवन एउटा 'वस्तुमा' रुपान्तरित बनिसकेको छ ।

म जिन्दगी बनाउन हिडेपछी भुकम्पले घर ध्वस्त बनायो । घरसंगै मेरो ठेगाना पनि  । भग्नावशेषमा पित्तलको अम्खरा खोज्दै गरेका बा-आमाको फोटो मेरो वालपेपरमा हल्लिरहन्छ ।फोटो संगै मेरो स्मृति हल्लिन्छ ।
तेही ठेगानामा रुमल्लिएको मेरो बालापनको स्मृतिले फनफनी घुमाईरहन्छ मलाई ।

आफ्नो बिस्तारामा साङ्ग्लो दौडदाँ बिउझिएर सुत्नै सक्दन्थेँ । छिसिक्क आवाज कानमा पर्यो भने छ्याङ्ग भैहाल्ने बानी थियो । छेउछाउमा कोही सुतेर गाढा स्वास लिँदा पनि 'डिस्टप' हुने, झन घुर्ने कोही परे भने म रातभर शिबजीको नाममा जाग्राम !

एकदम अल्टर थिएँ । यो बानीबाट आजित भएर बहुत रिसाउथेँ आफैसंग । ओछ्यान नेरको भित्तो चिथोरेर वा मुड्किले हानेर अर्कै आकृतिमा ढालिदिएको कयौँ उदाहरण छन ।

चिलाउने डाँडाबाट दशमान्छे जति माथी घाम पुग्दा फुल्पिङकोट पुरै झलमल्ल भएर रातभरी जम्मा भएका शीतहरु ओभानो बनि सक्थे।

आमाले घरधन्दा सकेर एकभारी घांस गोठमा फालेको सुनेसी झन, सिरकले आफुलाई बेरेर लुक्दा कल्लेरी गाँउ सुनसान भएझै गरि म निदाईदिन्थेँ ।
आमा "कान्छा उठ" भन्नुहुन्थ्यो । "उठ उठ ढिलो भैसक्यो" भन्दा लोरी सुनेझैँ लोलाउथेँ, झन निदले च्याप्थ्यो ।

बिहानीको त्यो मिठास नीदमा ओड्नी छोड्न तीनभारी स्याउला एकै खेप बोकेको भन्दा गह्रौँ हुन्थ्यो मलाई ।

बा-आमाले मलाई अभाव कहिल्यै देखाउनु भएन । लुकाउनु भो । सन्तानलाई राम्रो मात्र देखाएर पीडा लुकाउन कहाँबाट सिके बा-आमाले मैले बुझिन उन्ताका ।

खेतीबाट ६ मैनालाई पनि पुग्ने अन्न उब्जिन्नथ्यो । खेती गर्दा आमाको नङ्ग्रा संगै जिन्दगी खिएको छ । पैताला फुटेर कयौ रेसाहरुका खाल्डा बनेका छन ।
ऐले बुझ्दै छु, दु:खका प्रमाणपत्रहरु यिनै फुटेका पैताला र अर्धबैंशमै चाउरिएका गाला रहेछन ।

हरेक जसो बा ज्यामी काम गर्न शहर जानुहुन्थ्यो । फर्कदाँ बासंगै मिठाई फर्किन्थ्यो मेरा लागी । केही थान कपडा पनि फर्किन्थ्यो । घरका लागी चामल र दाल पनि !
तर बासंगै च्यातिएको स्टकोट नयाँ भएर फर्किएको कहिल्यै पनि देखिन मैले । आमाको नयाँ चोलो र फरियाको आश पनि अर्को चोटीको आश बनैरै फर्किन्थ्यो ।

यसरी हर दशैँमा बिँडी खाँदा आगोले फिलिङ्गो उछिट्टिएर व्वाल परेको आमाको फरिया संधै धोए पछि नयाँ भैरह्यो । सनपाटले चुटेर पखाले पछि बाको ज्यानमा त्यै स्टकोट चम्किरह्यो ।

घरमा चाडबाड र आफन्त आउदा बाहेक मिठो मसिनो तुल्याउन हम्मे थियो । मौसम अनुसारको तिहुन तयार हुन्थे । बर्खामा तामा, हिउदमा गुन्द्रुक । नत्र मोही सोल्दर । कयौँ पटक काँक्राको चिरा टोकेर ढिँडो निलिन्थ्यो । यि परिकारवाला खाना कैल्यै मन परेन मलाई ।

जब घरमा काम गर्नु पर्ने हुन्थ्यो तब मेरो एउटै सार्बभौम तरिका थियो । म किताब बोकेर घोत्लिन्थे । कपिमा 'सायरी' लेख्न थाल्थेँ । उसै केर्दा अचम्मको चित्र बन्थ्यो । कल्पना भन्दा धेरै परको बिम्ब उत्रन्थ्यो ।
अक्षर त आखाँमा बिझाउथे । मन अन्तै उड्थ्यो । जे जे गर्थेँ ति सबै पडन्तेको नाटक रचना हुन्थ्यो । चोर आँखा फाल्दा, काम अह्राउन आएका बा-आमा रित्तै फर्कि सकेका हुन्थे ।

मैले यसरी आफुलाई जीताएकोमा अट्टाहस मुस्कान छोडेँ उ बेला । मुठ्ठी कसेर माथी उचाल्दै 'यस' हुंकार गरेँ ।

समय बदलियो । समयसंगै मेरो 'म' पनि बदलिएको छ ।

जिन्दगी घडीको सुई रहेछ ।म बाल्य/किशोर कालमा घुम्दा यै रेखामा घुम्दिन्थे । त्यसरी समय मसंग घुम्थ्यो जस्तो लाग्थ्यो ।

तर ऐले जिन्दगीको घडीमा अर्कै सुई भएको छु म । आफ्नु तरिकाले घुम्न सक्दिन । मलाई अरुले घुमाउछन । अरुको समय चक्रमा घुम्दै छु ।जति बजाउछन उति बजिदिन पर्छ मैले । यसर्थ की यो घडी उस्ले खरिद गरेको छ । यसको हरेक सुईहरुमा उस्को स्वामित्व सुरक्षित छ ।
'दम' उसैको नियन्त्रणमा छ । मन लाग्दी बटार्छ । मन लाग्दी बजाउछ । म यसरी चुपचाप बजिरहेको छु । 

***

टियुमा भर्खर भर्ना भएको एउटा बिध्यार्थी । काठमान्डुले एक किसिमको बितृष्णा मन मस्तिष्कमा हुँडलि रहेको थियो ।
अब्यवस्थाको चरम उदाहरण थियो काठमान्डौ । देशको मात्र हैन; भ्रष्टचार, बेथिती, स्वार्थ र अझ फोहोरहरुको पनि काठमान्डौ राजधानी हो ।

म यि 'बहुमुखी बिम्बहरुको' राजधानीमा थिएँ । एउटै उद्देश्य थियो 'टियुको डिग्री सर्टिफिकेट' आफ्नो नाममा लेखाउनु । तर भर्ना भएपछि एकदिन पनि क्लास लिन परेन मलाई ।

कारण, एउटा साथी थियो, भर्खर 'खाडीबाट' नेपाल आएको ।एकदिन उसले चिया गफमा तितो ब्यङ्ग्य पेल्यो मलाई । "नेपाल बसेर पड्नेले सर्टिफिकेट आफ्नो नाममा गर्छन, अरब जानीले शहरमा जग्गाको लालपूर्जा ।
उसले तं सर्टिफिकेट रोजेर गलत गर्दैछस भन्ने 'निचोड' निकाल्यो ।

यो भन्नुको पछाडी, अरब भासिएको दुईबर्षमा उसले भर्खरैको छुट्टिमा नेपाल आउँदा काठमान्डौमा 'घडेरी' किनेर देखाएको प्रगति थियो ।

यै बेला मेरा मस्तिष्कमा, पढेर पनि जागिर नपाई छटपटिएका म जस्तै बेरोजगार युवाहरुको बिम्ब अनेकौँ ढाँचामा नाच्दै थिए !

त्यस रात उसका कुरालो म निदाउन सकिन । उसका शब्दहरु कानबाट छिरेर सिधै मनलाई क्षतबिक्षत बनाउदै थियो । यो पीडाले दुख्दा म भित्रको 'अहम' जाग्यो । एक किसिमको 'रहर' रोपिदियो उसले । रहर मात्र रोपेन, पानी सिंचेर गयो । एकै रातमा रहर फूल्ने गरि गोडेर गएछ उ त हलक्कै बढ्ने गरि !

उसको नाडीमा टल्की रहेको ब्रान्डेड घडी, आईफोन फाईभ मोडलको मोबाईल । र रेवनको सनग्लासले मलाई गिज्याई रहेको थियो रातभर ।
म झुस्स थिएँ । केही थिएन । मेरो सम्पत्ति भन्नुनै मेरो शरीर मात्र थियो ।

मेरो अन्तष्करणमा यि ग्याजेटहरुले पटक-पटक प्रहार गरि रहन्थे ।म पटक-पटक घाईते बनिरहन्थे ।

अनायसै घर बिम्बाकृत हुन्थ्यो । बिगतको अभाव बेस्मारी झम्टिन्थ्यो । आमाको फाटेको फरियाले बेर्थ्यो मलाई । बाको च्यात्तिएको स्टकोटको धुजाले आँखा टाल्न खोज्थ्यो । म निसासिन्थे ।

म फ्ल्यासब्याकमा हराउछु रातभर ।
मेरो परिवारको बिगत आम गरीब परिवारसंग मेल खान्छ ।
हाम्रो जग्गा साह्रै कम थियो । बीस पाथी जति धान फल्ने खेत ।
रैकर बारीमा अन्न कम र घाँस ज्यादा फल्ने । दुई तिन बस्तुभाउको परिवार पालिने घांस फल्ने बारीमा हाम्रो एक परिवार पालिने अन्न फल्दैन्थ्यो ।

दशैँ, तिहार र श्राद्धको दिन बाहेक हामीले भात पेटभरी कैहिल्यै खाएनौ । दिदीले सानैबाट अरुको घरमा काम गर्न जान पर्यो ।जेनतेन पढन पाउने भाग्यमानी मै थिएँ । 
बाले जीवनको औषत उमेर अरुकै भारी खेप्न पर्यो ।

यो बिस्मृतिमा टोलाउन पुग्दा, बिगतले नराम्ररी चिमट्यो त्यो रात । बर्तमानले झम्टिरह्यो । भविश्यको नाममा आउने दिनहरु बत्ति निभेर निश्पट अँध्यारो भएको मेरो कोठा जस्तै लाग्न थाल्यो ।

संभवत हामीलाई गरिबीले, समस्याले, पिडाले, तनावले र अभावहरुले बेरिरह्यो ।
सोचेँ, यो चक्रीय बेराईबाट उम्काउन पर्ने पालो मेरो थियो ।यसकारण की म हुर्किएको छोरो थिएँ । यो अभावले दबाव दिएर ठेल्यो मलाई रातभर । निदाउन दिएन ।

यि चिज सोचेर ऐंठनमा परेँ त्यो रात । हतपत फेसबुकमा आफुलाई भुलाउन खोजेँ, उसैले पोस्टिएका फोटाहरुमा नयन बिचरण हुन्थे । उ बराल्लिएको समुन्द्र हेर्थेँ। चिल्ला सडकहरु छेउका गगनचुम्बी महलमुनी उसलाई नियाल्थेँ।उध्यानमा हात फैलाएर आकाश अंगालेको फोटोले मोहीत हुन्थेँ ।

उ हर फोटाहरुमा मस्त हाँसेको हुन्थ्यो ।म हर नजरहरुमा उसलाई ईर्ष्याले नियाली रहेको हुन्थेँ ।

पक्कै पनि हास्नु नै खुसि हुनुको कारण हो । खुसि हुन सन्तुष्ट हुन पर्छ । सन्तुष्ट हुन दाम कमाउन पर्छ । यो भन्ठान्नु उस्लाई हेरिसके पछिको मेरो अनुभूती थियो ।यसर्थ मेरो मस्तिष्कमा 'बिदेश' खुसि हुने, दाम कमाएर हाम्रो परिवारीक तमाम अभावहरुको परिपूर्तीका साथै मेरो बिग्रिएको जिन्दगी बनाउने ठाँउ हो भन्नि कुराले डेरा जमायो ।

भोलीपल्ट बिहानै उसलाई फुनेर रुम बोलाए । "म पनि बिदेश जान्चु यार" रातभरिको अनिदोको 'सारांश' एत्ति थियो ।
उ मुसुक्क हाँस्यो । हाँस्दा उसका अगाडीपट्टि थोरै उछिट्टिएको दुईटा दांत सुन्दर देखेँ मैले । उस्ले ठेगाना दियो ।

पहिलेनै बताईए अनुसार, म्यानपाओरमा सर्टिफिकेट सहित पुगेँ म । मान्छेहरुको भिड थियो । केशर महलअगाडीको पासपोर्ट साखामा हुने भिड  दिउसो म्यानपाओरमा बाँडिन्थ्यो ।म पनि तेसरी बाँडिएको थिएँ ।मेजर अंग्रेजीमा मास्टर सकेर बोर्डिङ स्कुल पडौदैँ गरेको चिनेको एउटा साथी त्यै हुलमा थियो ।म पनि मिसिएँ ।

इन्टरभ्यु सकेर फर्कदा बाटैमा फोन आयो । "राम जी बधाई, तपाई पास हुनु भएको छ, भोली अपिसमा ५० हजार सहित पासपोर्ट लिएर आनुहोला ।" मैले 'धन्यबाद' भन्न नपाउदै उसले फोन राख्यो ।सायद म जस्ता धेरैलाई यो रेडिमेड शब्द सुनाउने जागीर हो उस्को ।

१ मैनामै भिजा झर्यो । मैले आफुलाई टोटल ३लाख ५० हजारमा 'एसएमआर' नामक म्यान पाओरमा बेचेँ पहिलो पटक ।बेचिँदा उस्ले मलाई ७० हजारको तिरेको रसिद र केही थान झुट बिवरण कन्ठस्थ घोकाएको थियो । यसरी आफैलाई बेचेर सेक्युरिटी गार्डमा युएईको आबुधाबी आएँ म । 

***

३० मैना सातघाम बराबरको ताप चाख्दै छु म निरन्तर  । तातो मात्र हैन, मैले सोचेको बिदेश चाख्दै छु ।आमाले पकाएको तिहुन धेरै मिठो ! म बुझ्दै छु । यो बुझ्न मलाई जिन्दगीको आधी उमेर कुर्न पर्यो ।

अल्छि गरेर बिहानभरि सुतेको स्वाद मेरो जिन्दगीबाट अलप भैसकेको छ अचेल ।म बिहानै ४ बजे मोबाईल आर्लामको साहाराले बिउझन्छु । आलार्मको एकै झड्कामा उठ्नु मेरो दैनिकी हो । नत्र मेरो डिउटी छुट्छ । डिउटी छुट्दा अर्को एकदिनको पारिश्रमिक छुटच । यो चिन्ताले मलाई ठिक समयमै उठ्न मद्दत गर्छ ।

मैले बासी खााना र खबुज (रोटी) खाएको ठ्याक्कै ३० मैना पुरा भएछ । र दुईछाक नपकाएको पनि !

रुममा डबल बिस्तारा छ । होस्टेल बेड, तल माथी । साङ्लो दौडँदा बिउझने म अचेल अर्कै भएँ । पालै सित डिउटी जान उठ्नेहरुले आलार्म बजाउछन । १० बजे । १२ बजे । २ बजे ।म कसैको सुन्दिन प्राय ।किनकी मलाई ४ बजे उठ्नु छ । यसर्थ अरुको आलार्ममा बहकिन्न म ।
डिउटी १२ घन्टको छ । र डिउटी जान रुमबाट डेढ घन्ट लाग्छ । त्यो अगाडी तयार हुन आधा/एक घन्ट । सबैलाई छोड्दै टिप्दै गर्छ गाडीले । आउन उही बारबर समय । तयार हुन र फ्रेस हुन सेम टाईम । खानाको लागी २ घन्ट समय । यसरी दैनिक १८ घन्ट डिउटी र यस्कै तयारीका लागी सक्छु म ।

म नित्य १८ घन्ट बिजी भैरहन्छु ।दैनिक ५/६ घन्ट सुत्छु ।बाच्नलाई डिउटी गरिरहनु र २४ घन्ट स्वास फेरी रहनु मेरो नियमित कर्म हो ।

साथीभाई, ईष्टमित्रसंग कुरा गर्न केही समय छुटाउन नपाउदा "फलानो ठूलो पल्टियो" भन्ने हल्लाहरु सुन्छु आफ्नाहरुबाट । साथीहरुबाट । 
म फिस्स हाँस्छु । यसरी हाँसेर पचाउनु सिवाय मसंग अर्को बिकल्प रहन्न ।

म प्राकृतिक छटाहरुको नेपाल सम्झन्छु । र यो खाडीसंग दाज्न पुग्छु । प्रकृतिले 'खाडीलाई' ग्याँस दियो । तेल दियो । 
हाम्रा पाखा पखेराहरुमा जस्तो याहाँ हेर्न लाएक केही देख्दिन म !

मैले घरको झ्यालबाट चिहाउने जुगल छैन यहाँ । बिहानीको झुल्के किरणमा चाँदनी पोतिने हिँउ फल्ने पहाडहरु छैनन् ।

बादलको लुकामारीसंगै छ्याङ्ग उघ्रने स्यालतापको डाँडो छैन । न काफलका बोटहरु छन ! न गुँराशका थुम्काहरु छन !

न केही हरियाली ! न छरेखोला र पातले छांगा जस्तै पहाडबाट पानीको फोस्रा खस्च याहाँ ! मिनी नायगरा फल्सको झल्को म छरेखोलाले मेटेथेँ, याहाँ त्यो पनि छैन ।

दुबईको जुमरेहा बिचमा पैसाले पानी नचाउछ, अक्सर मन बहलाउन म हेर्न पुग्छु । हुन त यहाँ पैसा रोपेर 'बागहरु' बन्छन । पैसा रोपेर सुन्दरता उम्रेको हुन्छ । तेही हेर्ने भिडहरुको लाम देख्छु बरु !

तर यो भिडमा मेरो गाँउका काकीहरु हुन्नन, बजैहरु हुन्नन, भाँडाकुटी खेल्ने भुराहरु हुन्नन् ।यहाँ हुने भिडहरु भन्दा मलाई असनको भिड मन पर्छ ।
त्यो भिडमा एउटा सुगन्ध छ।नेपालि बास्ना छ । तर यहाँ फगत महंगा अत्तरहरु छर्केर आउनेहरुको गन्धमा म बाको काखीबाट निस्कने पसिनाको गन्ध भेट्दिन । बिना परिश्रमको गन्ध मलाई नपच्ने भएको छ अचेल ।

चाईनिज दुबो र भुँईफूलहरुले सडकका छेउछाउ सिंगारिएका छन । डबल रोड लाईनको बिचमा खजुरका बोटहरु बांगिएला की भनेर ठिंग्रिङ् उभिएका छन ! तर हावाको वहाबमा ति पातहरु हाम्रो धुस्कोट मुनी बनतिर सल्ला शुसाए जसरी कहिल्यै शुसाउन्नन् ! सल्ला सुसाएको त्यो मिठो शुशेली धुनको न्यास्रो मेटन म खजुरका बोटमुनी टोलाउछु । तर मेरो तृष्णा व्यर्थ हुन्छ ।

नागीचौर मुनी देखी स्याल्तापको पुरै बनभरी फूल्ने लालीगुराँशले मनलाई आफूजस्तै गरेर रंगीन बनाउथ्यो । म त्यो गुराँश टिपेर आमाको चुल्ठोमा थपक्क राख्दिन्थे । र ऐना  देखाउथेँ । ऐना हेरेर आमा मस्त हास्नु हुन्थ्यो । म पनि अट्टाहास हाँसो फ्याल्दै दौडन्थेँ पर सम्म !
यहाँका भुईझारहरुमा त्यो सुन्दरता कहाँ पोखिनु र ! 

भिरखर्क मास्थीर, चुत्रो खाएर मुख रातै पारेको सम्झन्छु । हात पाखुरा चिथोरेर ऐँशेलु खाएको सम्झन्छु । याहाँ चुत्राका बुट्यान छैनन । ऐँशेलुको झाडी छैन ।

सुरेली खेलेर काफलको बुट चडेको जस्तो मजा, लिफ्ट चढेर संसारकै अग्लो १६५ तल्लाको 'बुर्ज खालिफा' टाओरमा पुग्दा पनि खास्सै टेस पर्दैन मलाई । 

यहाँको 'डेजर्टमा' बेतोड हावाको तरंगमा क्षणमै बन्ने  'रम्बलका' ढिस्काहरुको मोहकता हेर्ने जबरजस्त बानी परेको पनि ३० मैना पुरा भयो ।

समुन्द्रका किनाराहरुमा पानीको वेभसंगै पौडीरहेका जलमान्छेहरु हेर्दा बिछट्टै खुसी देखिन्छन । तिनीहरु ब्रह्मायाणीमा, शुनकोशीमा, ईन्द्रावतीमा पौडिन पाउने हो भने कति गम्किन्थे होला !

ति नदीहरुमा सलललल बगाई खेलेको बिस्मृतीमा हराउछु म यसरी ।

म आएको ३० मैना पुरा भो । म निरन्तर ६ मैना देखी छुट्टी मागिरहेको छु । मेरो निवेदन मालिकको टेबलमा चिसो एसी चाख्दै बसिरहेको छ । यहीँ हुँदा भुकम्पले घर ढलाई दियो । 

घर ढल्दा रौँचिरा दुरीबाट बचेका मेरा बा-आमालाई छाप्रोबाट अर्को नयाँ घरमा सार्नु पर्ने कर्तव्य र दाईत्वले मलाई बिद्रोह गर्न रोकिदिन्छ । यसरी न्यास्रीएको मनको घांटी चुपचाप अठ्याँईदिन्छु म जोडले ।

म 'साधन' बनेको छु । मलाई 'वस्तु' बनाईएको छ । म वस्तु नै बनेको छु । गलत कुरामा प्रतिबाद गर्ने मेरो क्रान्तिकारी स्वाभावले आत्मसमर्पण गरि कुलेलाम ठोक्दै भागिसकेको छ ।

धनि देशले वस्तु वा साधन निर्यात गर्छ र श्रमीक आयात गर्छ, तेही वस्तु उत्पादन गर्न । गरीब देशले हामी जस्ता मजदुर श्रमिक निर्यात गर्छ र म गरीब देशको 'साधन' बनेको छु ।

मैले स्वयमलाई म्यानपाओरमा र राज्यले मलाई यहाँ बेचिसकेका छन ।

पैसाका लागी श्रम बेच्नु पुँजीबादी समाजको नियम हो । तर मैले श्रम मात्र बेच्दिन यहाँ ! मेरो स्वतन्त्रता पनि बेच्छु । मेरा रहरहरु बेच्छु ।मेरा सपनाहरु बेच्छु । जति बच्छु,म मेरो जिन्दगी बेचिरहेको हुन्छु ।

फगत अरुको 'साधन' बनेर अरुकै समृद्धीको लागी उत्साहित हुँदै बिदेशीएछु भन्ने ज्ञात छ मलाई । अनि म ईतिहास तिर फर्कन्छु ।

ईतिहासले हामीलाई 'गोर्खे' बनायो । युएईको लगभग ५०% सुरक्षागार्ड गोर्खेहरुले धानेका छन । अझ भनौ लगभग २०% लेबरको हिस्सा समग्र नेपालीले धानेका छन ।
गोर्खाली हुनु 'गौरव' भनेर पढियो । 'बीरता' भनेर पढियो । हामी त 'बहादुर हौँ' भनेर पढियो । 'शाहशी' भनेर पढियो । ईतिहासले बारम्बार यहि भन्यो । हामीले बारम्बरार यही कन्ठस्थ गर्यौँ कहिल्यै नमेटीने गरि ।
तर यसो ऐले सोच्छु ईतिहासले हाम्रो बर्तमानलाई सजाएँ दिरहेको त छैन ?अरुको सुरक्षाको लागी हामी असुरक्षित हुन पर्नि यो कस्तो बिडम्बना ! अरुको सुरक्षाको लागी हामी ढाल बनिदिन पर्ने, ज्यान अर्पण गरि दिन पर्ने ईतिहास प्रति कस्तो गौरब ! 

यो बुझेर या नबुझेर, चुपचाप बस्चु म । यसरीमेरो 'आर्ग्युमेन्टको' भाषा मौनता बनेको छ अचेल ।

म जस्तै यहाँ हर स्थानहरुमा नेपाली ठोक्किन्छन । अग्ला टाउरहरु बनाउदै गरेका देखिन्चन् ।मार्केटहरुमा सेल्समेन बनेका भेटिन्चन । बगैँचा सिंगार्दै गरेका भेटिन्छन । पेट्रोल पम्पमा तेल भर्नेहरु, देशै सरसफाई गरेर सिनित्त पार्नेहरु भेटिन्छन, सबै प्रकराका कामका पौरखी नेपालीहरु भनेटिन्छन ,, ,,, ,,,! 

अरुको देश सिंगार्न मेहनत गर्ने नेपाली बहादुरहरुको ठूलो हुल छ यहाँ   ।

अरुको देश बनाउने आरनमा' रहेछौँ हामी नेपाली । ईतिहासका  बहादुर । 
अरुकै देशले तताउछ आरनमा हामीलाई । उसैले ठोक्च । उसैको आकारमा बदिलिन्छौ । उसैको देश बनाउदा बनाउदा 'भुत्ते' हुन्छौ । फेरी उसैले 'अर्जाप्च' ।
यसरी थोत्रिन्छौँ हामी । जब काम नलाग्नी गरि थोत्रिन्छौ तब फ्याकिन्छौ । नेपाल 'डम्पसाईट' बन्छ।'डस्टविन' बन्छ । 

ईतिहासले कहिल्यै नझुकाएको हामीलाई, यसरी वर्तमानले हर क्षण हर पल झुकाई रहेको छ ।

यस्तो हुँदा पनि रेमिट्यान्सको नाममा देश मख्ख परेको सुन्चु म अखबारहरुमा, अनलाईनहरुमा ! 


           

Thursday 7 July 2016

जीवित सपना


त्यो बिहान भगवानको एउटा परम भक्त नदिमा स्नान गर्दै थिए ।स्नान पबित्रताको लागी मात्र नभएर स्फुर्तिका लागी पनि जरुरी हुन्छ भन्ने मान्यता ति भक्तलाई ज्ञात छ ।उनलाई त्यो दुईटै प्राप्त थियो र उनी सदा झैँ आज पनि बिहान स्नान गर्दै थिए किनार नजिकै । तर जव उनी अन्तिम पटक पखाल्लिन पानीमा डुवेर उत्रिए, एउटा मान्छे नदीमा माथीबाट बग्दै आईरहेको देखे ।उनी झटपट अब स्नान छोडेर माथी हेर्न थाले ।साच्चिकै रहेछ ।उनलाई त्यो बग्दै गरेको दृष्य झुट होस जस्तो लाग्यो ।क्षणिक भ्रम बाहेक, सत्य कदापी झुट हन सक्दो रहेनछ ।झुट कदापी सत्य हुन सक्दैन । तेस्तै भो । त्यो सत्य थियो ।आँखा अगाडी एउटा किशोर केटो बग्दै थियो ।
बग्दै गरेको केटो “बचाउ बचाउ” भन्दै हुलुक हुलुक पानी मुखबाट निल्दै छ्याप्ल्याक-छ्याप्ल्याक पार्दै आत्तिरहेको थियो ।चिच्याई रहेको थियो ।बडो धर्म संकट पर्यो त्याहाँ ति भक्तलाई, किनकी उनी पौडन जान्दैनथे !
एउटा ज्यान मृत्युको सन्निकट नवजीवनको याचनामा थियो ।
केटोलाई बचाउने उत्कट चाहना छ भक्तको ।तर पौडीन नजानेसी उनलाई बडो पिर पर्न थाल्छ ।नदीमा फाल हालेर तैरने कला नभएपछि झन उस्लाई बचाउन नसकिने र आफ्नो पनि अन्त्य निश्चित हुने भएपछि बडो बिखलबन्द भयो ।
ति भक्तको दयालु मनले काम गरेन ।उनी भगवानका भक्त मात्र थिएनन मान्छेको पनि भक्त थिए ।मान्छे भित्रै ईश्वरीय शक्ती हुन्छ अनि मान्छे भित्रै राक्षसी स्वरुप हुन्छ भन्ठान्थे !त्यो केटोलाई बचाउन खोज्नु उनी भित्रको ईश्वर प्रकट हुनु हो ।
उनी दयालु पनि हुन ।दया हुनु राम्रो पक्ष मानिन्छ तर दयाले नहुने ठाउमा त्यो दया फगत बेर्थ हुदो रहेछ ।भयो तेस्तै । उनी हतास भए । हतासिएर त्यो केटोलाई बचाउन पनि सकिदैनथ्यो । भगवानको नाम जपे ।भगवान आएर बचाउने त संभावनै थिएन भन्ने पुर्ण ज्ञात छ उनलाई ।तर पनि भगवानसंग उन्ले पौडने कला मागेनन ।बरु बिकल्पको पार्थना गरे ।
खोज्न जान्नेहरुले बिकल्प अबश्य प्राप्त गर्छन ।
बिकल्प पहिचान गर्न प्रयास गर्नु पनि महा-कर्म हो ।
ओरी परी नियाले कोही थिएन ।थियो त केवल शान्त हराभरा रुखहरु । लतिकाहरु । नाचीरहेका चराचुरुङ्गीहरु ।माथी देखिने भिमकाय पहाडहरु ! पर छितिजमा टल्किरहेको जुगल हिमाल ।माथी आकाशमा खेली रहेका बादलका गुब्बाराहरु ।
यी सबै चिजले त्यो बगिरहको मान्छेलाई बचाउन सहयोग गर्ने पनि थिएनन् ।
धेरैबेर सोच्ने समय पनि कहाँ थियो र ?
केटो जोडले अत्ताल्लिएर पुच्च पुच्च मुखबाट पानी ओकल्दै छालसंगै हुत्तिएर उफ्रिदैँ बग्दै आईरहेको थियो ।

उनले जसरी पनि त्यो केटोलाई बचाउने प्रण गरे र दगुर्दै अलिक तल रहेको एउटा झोलुङ्ङे फट्के जो नदी वार पार गर्न बनाईएको थियो त्याँहा पुगे र एउटा लामो बलो निकाले काठको । त्यो लामो बलो निकाल्दा त्यो फटके काम नलाग्नि गरि बिग्रियो । तिनले त्यसको पर्वाह गरेनन ।
आखिर मान्छे बाँच्छ भने तमाम चिज बिगार्न तयार हुन्छौ हामी ।उनले त्यो कसर बाँकी राखेनन र बलो निकालेर तुरुन्तै नदीकिनार आए ।बिकल्प भेटेकोमा हर्श भयो हृदय । महा-मृत्युञ्जय मन्त्र जपे ।
केटो अन्तिम याचनामा थियो ।
उनले त्यो बलो नदीमा फ्याँके र आफुले टुप्पो तिरको भाग जोडले समाते र केटोलाई भने, “बाबु त्यो बलोमा जोड्ले समात म तिमीलाई तान्नेछु र नदीबाट उतार्नेछु हिम्मत नहार तिमी मलाई हेरी राख” ।
त्यो केटोले बलो भेट्न सकेन तर जीवन प्रतिको रौँचिरा जति्तिकै भए पनि आषा भेट्यो । उ बहुत थाकिरहेको थियो ।उस्का आँखा लोलाई सकेका थिए ।ति भक्त जोडले चिच्याउदै भन्दै थिए कि; “बाबु मलाई हेर, म जसरी पनि उतार्छु ,मलाई हेर” ।केटोले हात फैलायो र पनि बलो समात्न सकेन ।तर थोरै भए पनि हिम्मत समात्यो ।
आँट समात्यो ।
शाहस समात्यो ।
त्यो केटो नदीसंग बग्दै थियो अनि भक्त पनि किनारै किनार केटोलाई बलो दिँदै दौडिरहेका थिए ।फट्के धेरै माथी धुमिल भैसकेको थियो ।भक्तले लगाएको कछाड थिएन अब ।मजेत्रो मात्रै कन्दनिमा अड्किएको छ ।उनी नाङ्गो भएको पत्तै पाएनन ।र पनि उनी बलो समात्दै दौडीरहे ।
अब नदीमा भुमरी नजीग छ ।भक्तको अगाडी ठुलो चट्टान जहाँबाट अगाडी बड्न सकिन्न ।
त्यो भुमरीमा पर्यो भने केटो उम्कन सक्दैन । र चाहेर पनि ति भक्त त्यो चट्टान फोडेर वा नाघेर जान सक्दैनन । न त पौडिन नै सक्छन !
कस्तो अफ्ठेरो !
कस्तो परिस्थिति !
एकदम नजीगको बिभत्स करुण दृष्य !
उनले एउटा दीर्घ निश्वास लिए अब ।
लामो सुस्केरा हाले !
केटोले  आफुलाई बचाउने मान्छे अब तल जान नसक्ने ठम्याई सक्यो ।ति भक्तले अब केटो भुमरीमा परेर उम्कन नसक्ने बुझी सके ।बुझाई समान भयो अब ।मृत्यु नजिक देखियो । जे नजिक हुन्छ त्यो त्यति प्रीए हुदैन रहेछ ।चाहे आफ्ना मान्छे हुन चाहे मन्दिर/तिर्थ होस वा मृत्यु नै ! जे प्रिए हुन्न त्यो फेरी अक्सर स्वीकार्न बाध्य हुन्छौ हामी ।
बुझेर पनि नजिकको कुनै चिजलाई प्रीए बनाउने ध्याउन्न कम गर्छौँ हामी ।
तर केटो र ति भक्तले नजिकीएको त्यो संभावनामा प्रयत्न जारी राखे ।किनकी त्याँहा जीवन थियो ।
केटोले दीर्घ निश्वास लियो ।मानौ यसरी की, त्यो नै उस्को अन्तिम स्वास हो !
एक झमट हिम्मत गर्यो । भएभरको बल लगायो र बलो छेउ आउने चेष्टा गर्यो । ति भक्त पनि नदीमा हेलिए । केटोलाई बिस्वास भयो की, अब बलो समाउन सक्छु भन्ने !
बिस्वासले जीते पछि हिम्मत र आँट भरिदो रहेछ । ति भक्त नदीको बिचमा पुगीसकेका थिए बलो दिँदै ।पानीको बेगले खुट्टामा हानीरहेको थियो र पनि आँट र हिम्मतले जीतिरहेका थिए ।
केटोले बलो समात्यो बल्ल ! बलो समात्दा उसले जीन्दगी समातेको भान गर्यो । फेरी दीर्घ निश्वास लियो ।
तर ति भक्तले तान्न सकेनन ।उन्को सम्पुर्ण बल सकिसकेको थियो ।धरमर धरमर खुट्टा टेकि रहेका थिए । केटोले एउटा हातले बलो समातेर एउटा ढुङ्गाको चेपमा आफुलाई अड्याई रह्यो ।
ति भक्त लत्रक्क परिसकेका ।लामो स्वाँ स्वाँ गरिरहेका ।
मृत्यु भयाभह लाग्यो त्यसबखत, त्यसैले त जीवन प्रतिको प्रेम आशा बनेर साहारा दिँदै थियो त्याहाँ हिम्मतका साथ ।
केटो बाँचेको अनुभुतिमा एक हिम्मत बडाउछ अब र बलो समातेर ठेल्छ ।
ति भक्त पनि बचाएको खुसि सम्झदैँ हिम्मत भर्छन आफुमा । दह्रिन खोज्छन ।किन्चित खुट्टो दहरो हुन सक्दैन ।पानीको बेगले शिथील छन दुबै । तर जीवन प्रतिको आशाले जित्दै छ ।

अनेकन प्रयास पछि
केटोले बलो समातेर किनार पुग्न सफल भयो उसले जीवनको महा-दान प्राप्त गरेको अनुभुति गर्यो ।
ति भक्त किनार पुग्न कठीन अबस्थामा रहे ! तर केटोले हिम्मत हारेन र बलो बिस्तारै आफु तिर तान्यो र ति भक्तलाई एक हातले तानेर किनारमा ल्याई पुर्यायो ।
र अर्को दीर्घ निश्नास लिए दुबैले अनि बेहोस भयो किशोर।

“कसरी नदिमा बग्यौ बाबु ?” यो प्रश्न सोद्न सकेनन् ति भक्तले ।
“यसरी नदीमा फसेर हेलिएँ हजुर म” भनेर नदिमा पर्नुको कारण भन्न सकेन केटोले ।
मात्र दुबैजना पल्टिए ।
निशब्द !
क्लान्त बनेर !

केही समय पछि;
केही मान्छे भेला भएका छन ।
कोही रोई-कराई गरेको आवाज सुनिन्छ । केही मान्छे मलाई घोप्टो पारेर ढाडमा थिच्दै छन ।
आखाँ फत्रक्क गलेको छ । हेर्ने अभिलाषा चरम छ तर आँखा खुल्नै खोज्दैनन। चल्नै सक्दिन ।
एउटा मान्छे बोलेको सुन्छु “बाँच्ला त ?”
मुखबाट केही बाहिरिएको भान हुन्छ मलाई ।
“उ , उ , पानी वाक्यो”
“थिच थिच”
“नाडी छाम नाडी”
“ओहो कस्तो चिसो”
“उत्तानो पार”
यस्तै सुन्छु ।
मेरो मुखमा कसैले टम्म थुनेको छ ।मुख भित्र-भित्र खै के हो सलबलाउछ, हावा जस्तो ।
“एकछिन मुखबाट स्वास दिराख है” अर्को बोल्छ ।
म लामो स्वास फेर्छु ।
“ऊ बल्ल स्वास फेर्यो !”
मलाई मुखमा आफ्नो मुख जोडेर स्वास दिरहने मान्छे बोलेको सुन्छु फेरी । मलाई चल्न मन छ तर चटपटौनै सकिरहेको छैन ।बोल्न मन छ तर आवाज दमित छ । हेर्न मन छ तर कस्तो बोझिलो छ आखाँ ।
गह्रौँ !
ढक्कन खुल्नै कठीन ।तन्द्रावस्था हो या भ्रम हो मसंग खोट्याउन सक्ने सामर्थ्य छैन ।
मलाई मुखामा एकोहोरो स्वास दिई रहेको छ एउटा मान्छे ।
“अझैँ पानी छ पेटमा ?”
एउटा शंका भरिएको जिज्ञासा पेश भयो । मलाई बाको आवाजमा जिज्ञासा मिसिए जस्तो लाग्छ थाल्छ।तर ठम्याउन सकिरहेको छैन ।
“हुँदै छ” मलाई रेस्प्रेरेसन दिने मान्छेले जवाफ फर्काउँछ र फेरी मुखमा टप्प पार्छ ।
त्यो आवाज ठ्याक्कै मेरै आवाजमा बोलेको सुन्छु ।
हँ !
के हो यो ?
म कहाँ छु !
बिस्तारै आँखा खोल्चु ।हेर्छु ।दाईले मलाई रेस्पेरोसन दिरहेको ।बा उभि रहेको आमा पर डिलमा बसिरहेको ।दिदी निरास भएर मलाई नियाली रहेको ।छिमेकीहरु पनि देख्चु ।नचिनेकाहरु पनि देख्चु ।चिनेकाहरु पनि देख्चु ।

“समाधी बनाउन लागौँ अब ।”
“हुन्छ तेसै गरौँ “
परबाट यी आवाज कानमा ठोक्किन पुग्छन फेरी।
कोही रोईरहेको सुन्छु ।
अर्धचेतमा सुनेको कुरा सत्य हो या मिथ्या मलाई भान हुदैन ।
को हुन तिनीहरु ?
म भन्दा केहि पर एउटा मान्छेलाई पहेँलो कपडाले ढाकेर उत्तानो सुताईएको छ ।
मेरो समिपै आएर एउटा मान्छे बोलेको सुन्छु;
“बाबु तिमी बाँच्यौ तर तिमीसंगै नदीबाट निक्लिएका ति मान्छेलाई बचाउन सकिएन ।उनले प्राण त्यागे”
“हँ !”
“के हो यो ?”
“मलाई जस्ले बचायो उ नै बाचेन !”
म फेरी बेहोस हुन्छु ।
फेरी बिउझिन्छु ।
तर यो बिउँझाईमा म झसंङ्ग हुन्छु ।
ओहो !
कस्तो सपना !
‘जिवीत सपना !’
***
ज्यानलाई ओछ्यानबाट जुरुक्क उठाँउछु ।मोबाईल हेर्छु बिहानको पाँच बजिसकेको हुन्छ ।म त त्यो बाँच्ने केटो पो रहेछु ।
सपनामा मलाई बचाउनेले प्राण त्यागेछन । मलाई कस्तो खल्लो लाग्यो ।मन अमिलो भयो ।
ठ्याक्कै हाम्रो सोच र ब्यबहारसंग मिल्ने ! जो बचाउन आँउछ उस्को अन्त्य हुन्छ या हामी उसलाई मारेर मात्र बाँच्न सक्छौँ अथवा उ मेरेर मात्र हामीलाई बचाउन सक्छ ! आफु बाँचेपछि बचाउनेको मत्लब गरिन्न नि यहाँ !